Re: Bir nachcha Sual ...(chastota) -- Uyghur Latin Yeziqi

[ Show ]

Support VoyForums

[ Shrink ]

VoyForums Announcement: Programming and providing support for this service has been a labor of love since 1997. We are one of the few services online who values our users' privacy, and have never sold your information. We have even fought hard to defend your privacy in legal cases; however, we've done it with almost no financial support -- paying out of pocket to continue providing the service. Due to the issues imposed on us by advertisers, we also stopped hosting most ads on the forums many years ago. We hope you appreciate our efforts.

Show your support by donating any amount. (Note: We are still technically a for-profit company, so your contribution is not tax-deductible.) PayPal Acct: Feedback:

Donate to VoyForums (PayPal):

12/21/24 17:40:52 [ Login ] [ Main index ] [ Post a new message ] [ Search | Check update time | Archives: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, [9], 10 ]

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]

Date Posted: 07/12/01 22:08:47
Author: Abdireyim
Subject: Re: Bir nachcha Sual ...(chastota)
In reply to: Waris 's message, "Bir nachcha Sual ..." on 07/12/01 22:07:23

From: "Rey Uy"
Date: Sat Dec 23, 2000 5:37 pm
Subject: Re: [Uyghurlar] Bir nachcha Sual ...

Towendikini Western Europe(ISO) bilen enkod(encoding) qiling.

Salam Waris Abdukerim,

Yahximu siz! Otkende familingizni hata yezip qoyuptimen, kecurung. Towendiki yazghan hetingizgha bergen tekliwim.

>1. E bil�n � ning zadi qaysisining ishlitilish chastotisi yuquri?

Buninggha jawap tepix intayin asan, bir addi tejirbe qilip baqsaqla jawabi ciqidu. Yeni bir uzun yezilghan imlasi toghra maqalidin bir neccini tepip uningdiki A �(umlaut, emgektiki) we E e (eyiq) ni erinmey sanax, addi bir kod yezip komputerda sanisaqmu bolidu, yaki bolmisa MicrosoftWord arqiliq "find" bilen bir birlep sanisaqmu bolar. Netije bizge iniq jawap beridu. Men ixinimen, Aa(umlaut) (emgek) bolsa "Ee"(eyiq) din ixlitix castotisi helilam yuquri. Men bu tejirbeni otkende necce qetim ixligen. Ozingizmu hes qilghansiz, � ni qirix ucun her bir sozni yezixta qanciliq aware bolidighanlighingizni.

Dimek: Tejirbining yekunige qarap u herpni bekitsek qandaq?

>2. UIY internetta aqilishishqa p�t�nl�y mas k�lgini bil�n, kompiyuterning barliq sah�sig� mas >kel�mdu? Sizningch� kompiyuter sah�si Internet nila k�rsit�mdu?

UIY gha nisbeten hata cuxence bar ohxaydu, bu cuxence "internet" digen sozdin kelip ciqqan. Eger oz wahtida baxqa isim qoyghan bolsa, uninggha qarap baxqice yekun ciqirix kerekmu? Mesilen UIY ni yengi Uyghur Yengi Yeziqi(yUYY) yaki Uyghurlar Ortaq Yeziqi(UOY) ? yaki Uyghur2K yene yaki Uyghur Millennium. Yuqarqilarning hecqandaq perqi yoq, u bir nam. Huddi "Semet" "Memet" digendekla, u ikkisila adem.

>Ch�nki, esinglarda bolsun, biz kona yeziqni h�r tashliwit�lm�ymiz, biz Kompiyuterchilar keyin >choqum UIY (yaki qosh oqulishi bar bashqa yeziqlar) ni kona yeziqqa aylandurudighan

>(Kona yeziqni UIY, KUY � largha aylandurush b�k asan) programma t�z�shimizg� toghra >kelidu. >Undaq �hwalda qosh oqulushi bar h�rpl�r(M�sil�n h, o, u �) ni p�riql�nd�r�sh >rastinla b�kmu qiyin.

Ikki yeziq arisidiki oz ara almaxturux mesilisige kelsek. Bundaq endixe qilix hajetsiz, cunki bu programma tuzuxtiki mesile yeziqtiki mesile emes. Yeziq addi bolsa komputer kodini xunce asan yazghili bolidu. Cunki "kopke bir maslixix prinsipigha assasen". Kona yeziqnini UIY gha aylandurux asan. "Birge kop mas kelip qalghanda" yeni UIY ni Kona yeziqni aylanduruxt azraq mesile we mujumellik ciqixi mumkin, lekin programicilar buni hel qilalaydighanlighi iniq. Cunki, komputer kodi(code) hergizmu nuqul halda UIY yezilghan sozluktiki herplerni bir-birlep oqumaydu, eger putun sozlukni(yaki boghumni) oqusa, xu sozlukke tengdax bolghan kona yeziq bilen yezilghan sozni komputer kodi asanla tapalaydu, bu jeryanda yene mujumellik ciqsa, komputer kodi xu sozlukning ikki keynidiki sozlukler bilen maslaxturup okusa, pogramma toghra sozlukni tallalaydu. Bu yerge sozlengen "kop" qancilik deysiz, UIY da aran "h" kona yeziqtiki "h bilen h," ikkila herpke mas kelidighu, biz buningdin qorqsaq bolamdu?

addi bir misal: C++ da * belgisi bolsa ikki hil menisi bar biri KOPEYTIX biri POINTER. C++ bolsa hergizmu bu yerge kelgen caghda kallisi ixlimey qalmaydu. Ozingiz uqisiz C++ ularni iniq ayralaydu(* ning ikki teripidiki character yaki ipadilerge qarap). Men bu misal arqiliq sozlep otulgen qiyinciliqni hel qilghini bolidighanlighini cuxendurmekci.

Yene bir mesile: Yeziqlarni almaxturux biz mengu qilidighan ix emes. Eger biz menggu ikki yeziqni oz ara almaxturup yuridighan bolsaq Uyghur yezighini latinlaxturuxning nime hajiti?

Waris siz UIY ni hata tonup qapsiz, UIY da aran birla ikki hil oqulidighan herp bar yeni "h". "o, u" bolsa, UIY Elipbeside "amali barlar" "o,u(umlaut) " bilen yazsimu bolidu diyilgen. Bu digenlik, ularni umlaut bilen yezixqa yol qoyghanliq. Towendiki bet, yuqarqi herplerni ayrip yazghan, korup beking,http://uighurs.tripod.com hem u bettiki elipbeni mu korup beking.

>3. Qeni kim x�lqqimu yaqidighan, p�tk�l kompiyuter sah�sidimu ishl�tkili bolidighan, qosh >h�rpl�r az bolghan hazirqi UKY din ilghar bolghan bir layih�ni t�z�p chiqalaydu?

Meninngce UIY bolsa hem Pinyin bilen toqunux yoq, qox herpliri UKY gha qarighanda az. UIY ni UKY qilsa bolidu. Eger "h" qox yazghan teghdirdimu, uningdiki qox herp UKY din az. Mesilen:

UKY da "ng,gh,sh,ch,zh" jemi 5 herp

UIY da "ng, gh, zj" jemi 3 herp. Eger "h" qox yazsaq jemi 4 herp.

Hata cuxunup qalmanglar, UIY diki "ch we sh" bolsa cet tilidiki sozlerge ixlitilidu, bu digenlik "ch, sh" bolsa Uyghur elipbesining sirtida. Huddi "c" we"v" ning UKY ning sirtididek.

Dostlar bir ikkilam sanda perq itidikenghu? Nime boluptu dep qalmanglar, elipberimizde jemi qance herp barlighini oylixinglar kerek.

UIY ni putkul komputer sahaside ixletkili bolidu, cunki UIY da bar herpler keyboardda bar. Bezi oz ara almaxturuxtiki programma toghrisida yuqurida sozlinip boldi. Eger yene komputerning qaysi saheside(iniq bolsun) ixletkili bolmaydu disingiz, korsitip beqixingizni umid qilimen.

>4. �,�,�,�,�,� largha qandaq qaraysi?

Bu Hezularning gepi boyice "Huan Tang Bu Huan Yao" . Ikki hil xekilning perqi yoq. Lekin ozimizning xaraiti, en'eniwimizge asasen qollinix kerek. Hazir qolimizda heli nerse bar, tallap bolarmaywatimiz. Kixilerning mengisini artuqce elexturmeyli disek baxqa xekillerni tonuxturmisaq, bu teklipke qandaq qaraysiz?

� [a(umlaut)] ni ixletmeslik. �,�,� larni ixlitix yaki �,�,
�

(umlaut) ni ixlitix.
u, o(umlaut) �z�m, k�wr�k.{uzum, kowruk}. Bizning qanunluq yeziqimiz bolghan UYY da ular bar(UYY da bolsa umlaut "o" ning icide) emdi umlautni ustige elip qoysaq nime perqi. Biz bu herplerge warisliq qiliximiz kerek, cunki mediniyet uzluksiz bolixi kerek.

�(acute) �yiq, y�ziq{eyiq,yeziq}. Bu xekil bizge nisbeten yengi, lekin UIY da bu herp ixlitilgen, beziler hetlirini muxundaq yazidu.

Eger UKY diki "Ee" ning ornigha � [e(acute)] yaki � ni
�

[e(umlaut)] bilen yazsimu bolidu, eger �,�, lar bilen maslaxturimiz deydighan bolsaq.

Aman bolung,

Abdi Reyim Hoxur(Rey)

Tel Aviv

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]

Replies:

UIY da o umlaut, u umlaut larning barliqidin memnunmen -- Waris, 07/12/01 22:10:27
Re: Bir nachcha Sual ...(chastota) -- gheni, 07/12/01 22:11:47

Forum timezone: GMT+2
VF Version: 3.00b, ConfDB:
Before posting please read our privacy policy.
VoyForums^(tm) is a Free Service from Voyager Info-Systems.
Copyright © 1998-2019 Voyager Info-Systems. All Rights Reserved.