Uchylone drzwi: wschodnia granica rozszerzonej Unii Europejskiej

[ Show ]

Support VoyForums

[ Shrink ]

VoyForums Announcement: Programming and providing support for this service has been a labor of love since 1997. We are one of the few services online who values our users' privacy, and have never sold your information. We have even fought hard to defend your privacy in legal cases; however, we've done it with almost no financial support -- paying out of pocket to continue providing the service. Due to the issues imposed on us by advertisers, we also stopped hosting most ads on the forums many years ago. We hope you appreciate our efforts.

Show your support by donating any amount. (Note: We are still technically a for-profit company, so your contribution is not tax-deductible.) PayPal Acct: Feedback:

Donate to VoyForums (PayPal):

[ Login ] [ Contact Forum Admin ] [ Main index ] [ Post a new message ] [ Search | Check update time | Archives: 1, 2, 3, [4], 5, 6, 7, 8, 9, 10 ]

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]

Date Posted: 15:16:55 09/11/01 Tue
Author: Fundacja im. Stefana Batorego
Subject: Uchylone drzwi: wschodnia granica rozszerzonej Unii Europejskiej - 2
In reply to: Fundacja im. Stefana Batorego 's message, "Uchylone drzwi: wschodnia granica rozszerzonej Unii Europejskiej - 1" on 15:15:43 09/11/01 Tue

2. Rozwiązania długofalowe
Mamy świadomość, że nie ma w tej chwili w Unii Europejskiej politycznego klimatu umożliwiającego modyfikacje Schengen lub daleko idące zmiany w polityce wizowej w stosunku do krajów Europy Wschodniej. Uważamy jednak za obowiązek poddanie tych pomysłów pod publiczną dyskusję, sądząc, że będą one obecne w debacie na forum Unii Europejskiej w ciągu najbliższego dziesięciolecia.

a) Zmiany na czarnej liście
Obywatele Białorusi, Rosji, Ukrainy wjeżdżając dziś na terytorium Unii Europejskiej muszą legitymować się wizą. Należy rozważyć możliwość skreślenia w przyszłości krajów Europy Wschodniej z czarnej listy. Ich obecność na niej jest w dużej mierze powodowana strachem przed gwałtowną imigracją. Ta sama obawa była widoczna na początku lat dziewięćdziesiątych, kiedy w UE dyskutowano sprawę zniesienia wiz dla mieszkańców Europy Środkowej. Doświadczenie ostatniej dekady pokazało jednak, że strach przed gwałtowną imigracją z takich krajów jak Polska czy Węgry okazał się zupełnie nieuzasadniony.
Ukraina
Skreślenie Ukrainy z czarnej listy może wydawać się dziś, gdy zestawimy standardy życia na Ukrainie i w krajach UE, zupełnie utopijne. Na niekorzyść Ukrainy może przemawiać również wielkość tego kraju � 50 milionów mieszkańców. W perspektywie kilku lat, zwłaszcza jeśli na Ukrainie rozpocznie się proces rzeczywistych reform � scenariusz ten należałoby zacząć poważnie rozważać. Wymagałoby to stworzenia efektywnego systemu kontroli na granicy zewnętrznej aby eliminować przekraczanie granicy przez osoby notowane w Systemie Informacyjnym Schengen. Ważne byłoby wprowadzenie skutecznych kontroli na granicy rosyjsko � ukraińskiej. Kontrole graniczne, choć nie mają bezpośredniego związku z wizami, ale jako dodatkowy instrument powstrzymywania nielegalnej imigracji z krajów pozaeuropejskich wpłynęłyby na wzrost zaufania do Ukrainy.
Białoruś
Białoruś jest krajem zdecydowanie mniejszym od Ukrainy, zatem dysponuje znacznie mniejszym potencjałem migracyjnym.
Wystąpienie na Białorusi poważnych zmian politycznych, jak np. upadek reżimu Aleksandra Łukaszenki, mogłoby stanowić dla Unii doskonałą okazję do zniesienia wiz. Stanowiłoby to zachętę do dalszych przemian i umacniało � w tej chwili właściwie nie istniejącą w oficjalnej polityce białoruskiej � orientację zachodnią.
Rosja
Z racji rozmiarów tego kraju, scenariusz zniesienia wiz wydaje się być najbardziej odległy czasowo, jednak w przypadku pozytywnych zmian w Rosji, mógłby stać się również bardzo ważnym instrumentem wzmacniania orientacji prozachodniej. Podobnie, jak w przypadku wymienionych wyżej dwóch państw, potencjał Rosji jako źródła nielegalnej imigracji jest stanowczo przesadzony. Przekonują o tym również aktualne statystyki dotyczące nielegalnych pobytów i deportacji. Szczególnych uregulowań wymaga kwestia Kaliningradu, który stanie się rosyjską enklawą wewnątrz Unii Europejskiej. Kaliningrad powinien być oczywiście jednym z priorytetowych adresatów propozycji zawartych w pierwszej części tych rekomendacji, np. procedura przyznawania długoterminowych wiz narodowych dla obywateli tego obwodu powinna być znacznie uproszczona. Należy również rozważyć możliwość zniesienia obowiązku wizowego dla mieszkańców tego regionu � co oczywiście wymagałoby porozumienia między Unią a Rosją i odpowiednich modyfikacji na czarnej liście. Oczywiście musiałyby zostać spełnione wysokie standardy weryfikacji osób przekraczających granicę z SIS. Warto rozważyć rozciągnięcie rozwiązań dotyczących Kaliningradu na inne rosyjskie regiony, które będą graniczyć z rozszerzoną UE.

b) Możliwość otrzymania wizy na granicy
Obecnie wizy są wydawane na granicy tylko w wyjątkowych przypadkach. Rozwój infrastruktury technicznej SIS w przyszłości (wprowadzenie łatwych w użyciu czytników magnetycznych, upowszechnienie paszportów wyposażonych w kod magnetyczny) umożliwiałoby wydawanie wiz na granicy. Wymagałoby to zastosowania czytników umożliwiających natychmiastowy i zupełnie zautomatyzowany druk nalepek wizowych. Możliwość ta mogłaby dotyczyć osób, które w przeszłości przeszły tradycyjną procedurę weryfikacji wniosku wizowego, a w SIS mają czyste konto. Kontrola dokumentów paszportowych za pomocą czytnika i porównanie danych przy wyjeździe danej osoby z obszaru Unii służyłaby stwierdzeniu czy nie został przekroczony termin pobytu.

c) Wielokrotna wiza jednodniowa
Jedną z możliwości uproszczenia wjazdu obywateli białoruskich, ukraińskich i mieszkańców obwodu kaliningradzkiego na terytorium nowych członków UE przy jednoczesnym uniemożliwieniu im nielegalnego pobytu w innych krajach UE mogłaby zapewnić wielokrotna wiza jednodniowa (WWJ). Byłaby ona dokumentem podróży ważnym tylko razem z paszportem, uprawniającym do maksymalnie (przykładowo) 18-godzinnego pobytu w jednym z tych krajów np. w Polsce. Jeżeli dana osoba opuszczałaby Polskę po upływie czasu dłuższego niż ten, do którego uprawniałaby taka wiza, polska straż graniczną zatrzymywałaby WWJ i odtąd dana osoba mogłaby wjechać do Polski jedynie na podstawie wizy Schengen.
WWJ mogłaby działać jak karta kredytowa, co ułatwiłoby obsługę i przyspieszyło odprawę: Przy wjeździe do Polski wkładałoby się ją do czytnika. Jeżeli dopuszczalny okres pobytu został przekroczony, automat zatrzymywałby kartę przy powrocie. Ograniczyłoby to możliwości przedostania się osób korzystających z tego typu dokumentu do obszaru innych krajów UE, ponieważ wyjazd z obszaru Europy Wschodniej np. do Niemiec i powrót w ciągu 18 godzin jest właściwie niemożliwy. Jednocześnie taki reżim odpraw umożliwiałby utrzymanie drobnego handlu, kontaktów sąsiedzkich i rodzinnych jak również podejmowanie pracy w pasie przygranicznym.

d) Zarządzanie granicami bez wiz
Wiza w tym scenariuszu byłaby wydawana wyłącznie z inicjatywy podróżującego do krajów Unii Europejskiej. Miałaby ona na celu zmniejszenie ryzyka odmowy wjazdu i związanych z tym szkód z tytułu wydatków na podróż. Model uniwersalnego ruchu bezwizowego (dzisiaj umożliwiający pobyt do trzech miesięcy) wymagałby zaawansowanych rozwiązań technicznych SIS. Podobnie jak w przedstawionym wyżej scenariuszu tzw. tradycyjna procedura wizowa mogłaby stanowić obowiązek przy pierwszym wyjeździe.

e) Aktywna polityka imigracyjna
Długofalowa polityka zewnętrzna Unii Europejskiej powinna skutecznie ograniczać patologie takie jak na przykład przemyt ludzi przez zorganizowane grupy przestępcze jednocześnie nie izolując bezpośrednich sąsiadów Unii . Sytuacja demograficzna (dramatyczne starzenie się społeczeństw i spadek liczby urodzeń poniżej prostej zastępowalności pokoleń) zarówno w krajach Europy Zachodniej jak i Środkowej i wynikające stąd implikacje dla rynków pracy, systemów emerytalnych i opieki zdrowotnej, dobitnie wskazują, iż Europa potrzebuje imigrantów. Przykładowo: należy zalegalizować wjazd do UE setkom tysięcy pracowników sezonowych. Istniejąca polityka zawiera w sobie wiele hipokryzji. Z jednej strony udajemy, że przestrzegamy surowego i restrykcyjnego prawa, z drugiej strony istnienie rozległych stref szarej ekonomii bazujących na imigrantach jest niewątpliwie korzystne i do pewnych granic tolerowane. Przemyślenia wymagają zarówno przepisy imigracyjne jak również regulacje ubezpieczeniowe i podatkowe, które są glebą, na której rodzą się patologie. Choć polityka imigracyjna jest wyzwaniem przede wszystkim dla unijnej piętnastki, to, jak pokazują doświadczenia ostatnich lat, w coraz większym stopniu dotyczy ona także przyszłych członków.

Niewątpliwie przedstawione wyżej scenariusze wymagają ogromnych inwestycji aby bezwizowe metody kontroli granic były rzeczywiście skuteczne. W oczywisty sposób nowi członkowie, na których spoczywać będzie główna odpowiedzialność za ochronę granicy zewnętrznej powinni otrzymać od Unii wsparcie techniczne i środki finansowe. Warto także pamiętać, że te nakłady zostaną zbilansowane malejącymi kosztami obsługi konsularnej � które są bardzo wysokie.
Autorzy: Jakub Boratyński, Grzegorz Gromadzki
Współpraca: Klaus Bachman, Piotr Jaworski, Krystyna Iglicka, Jacek Kucharczyk

Wydawca: Fundacja im. Stefana Batorego
Redakcja: Katarzyna Morawska, Karolina Stawicka

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]